Projekt ustawy o biogazowniach rolniczych i biopaliwach, który został skierowany do parlamentu na początku maja, w dniu 26 maja 2023 r. został jednomyślnie przyjęty przez Sejm. Teraz oczekuje na poprawki Senatu i podpis Prezydenta RP.
Co zakłada ustawa?
Ustawa przewiduje wprowadzenie szybkiej ścieżki inwestycyjnej dla biogazowni rolniczych. Twórcy tzw. „specustawy o biogazowniach rolniczych” przewidzieli zmiany, które wpłyną na skrócenie procesu inwestycyjnego oraz ułatwienia w zakresie uzyskania warunków przyłączenia, a także obrotu pofermentem.
Kogo obejmą ułatwienia?
Preferencje przewidziane w ustawie nie będą dotyczyły wszystkich inwestycji polegających na budowie biogazowni rolniczych. Inwestycja zostanie objęta ułatwieniami, gdy:
- zostanie wykonana przez podmiot uprawniony,
- biogazownia rolnicza będzie odpowiadać określonym w projekcie wymogom.
Podmiot uprawniony
Zgodnie z przepisami ustawy, podmiotem uprawnionym są podmioty (osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej), które w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej, podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie produkcji artykułów rolno-spożywczych, producenci win z polskich upraw, grupy producentów rolnych, organizacje producentów, spółdzielnie energetyczne, koordynatorzy klastrów energii oraz uczelnie wyższe.
Wśród przedsiębiorców, którzy już wytwarzają energię elektryczną, ciepło, biogaz rolniczy lub biometan z biogazu rolniczego, ułatwieniami zostały objęte tylko osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej. Z preferencji zawartych w ustawie mogą skorzystać także spółki handlowe, w których udziały lub akcje ma przynajmniej jeden podmiot uprawniony. Takie rozwiązanie wskazuje, że celem ustawodawcy było przede wszystkim objęcie preferencjami podmiotów wykonujących działalność rolniczą.
Jakie biogazownie będą korzystać z szybkiej ścieżki?
Przepisy ustawy mają zastosowanie do biogazowni rolniczych zlokalizowanych na nieruchomości należącej do podmiotu uprawnionego prowadzącego gospodarstwo rolne. W dodatku, w takiej biogazowni będą mogły być wykorzystane wyłącznie substraty, których lista zostanie określona w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie ustawy.
Ustawa zakłada ponadto ograniczenia dotyczące mocy zainstalowanej elektrycznej oraz wydajności biogazowni rolniczych, których dotyczą ułatwienia. Warunki odnoszą się do różnych rodzajów działalności prowadzonej w biogazowni. Zgodnie z ustawą działalnością wykonywaną w tej biogazowni powinno być wytwarzanie:
- energii elektrycznej, wówczas łączna moc zainstalowana elektryczna nie może być większa niż 3,5 MW,
- ciepła, wówczas łączna moc osiągalna cieplna w skojarzeniu nie może być większa niż 10,5 MW,
- biogazu rolniczego, wówczas roczna wydajność produkcji biogazu rolniczego nie przekracza 14 mln m3,
- biometanu, wówczas roczna wydajność produkcji biometanu z biogazu rolniczego nie może przekraczać 8,4 mln.
Wskazane wyżej wymogi powinny zostać spełnione łącznie, aby instalacja mogła korzystać z określonych ustawą preferencji.
Warunki przyłączenia
Najbardziej istotna z punktu widzenia inwestora zmiana dotyczy preferencji w zakresie uzyskiwania przez biogazownie rolniczych warunków przyłączenia. W myśl ustawy, podmiot uprawniony, ubiegający się o przyłączenie biogazowni rolniczej o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 2 MW do sieci elektroenergetycznej ma wyłącznie informować przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej o spełnianiu przez przyłączaną biogazownię rolniczą warunków określonych projekcie ustawy.
Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej działając na podstawie powiadomienia będzie obowiązane do wydania warunków przyłączenia dla podmiotu uprawnionego w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej.
Skrócony proces inwestycyjny
Ustawa wprowadza terminy dla organów w procesie budowlanym biogazowni rolniczej:
- termin 65 dni na wydanie decyzji o warunkach zabudowy,
- termin 45 dni na wydanie pozwolenia na budowę.
W przypadku przekroczenia wskazanych terminów, organ wyższego stopnia ma wymierzyć organowi, który dopuścił się zwłoki karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki.
Klasyfikacja prawna substratów
Ustawa zawiera przepisy wskazujące, że substraty, które zostaną określone w rozporządzeniu wykonawczym, które zostanie wydane na podstawie ustawy, nie stanowią odpadu w rozumieniu ustawy o odpadach. Dzięki temu rozwiązaniu substrat będzie mógł być użytkowany w sposób odformalizowany.
Wprowadzenie pofermentu do obrotu
Zgodnie z ustawą, surowiec, stanowiący produkt pofermentacyjny, który spełniać będzie wymogi wskazane w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw rolnictwa, wydanego na podstawie omawianej ustawy będzie mógł być wprowadzany do obrotu, bez konieczności uzyskania pozwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa.
Dalszy proces legislacyjny
Przed ustawą jeszcze ewentualne poprawki, które wprowadzić będzie mógł Senat. W tym przypadku, poprawki wniesione przez wyższą izbę parlamentu zostaną poddane pod głosowanie w Sejmie. Finalnie ustawa trafi do podpisu Prezydenta RP.
Autor artykułu
mgr Tomasz Marzec
doktorant w Zakładzie Prawa Rolnego, Żywnościowego i Ochrony Środowiska, UAM
ekspert z zakresu prawa rolnego oraz prawa odnawialnych źródeł energii,
ekspert energiadlawsi.pl
Zapraszamy do odwiedzenia konta naszego eksperta na Twitterze poprzez kliknięcie w grafikę poniżej:
