W wyniku globalnego ocieplenia, na przestrzeni ostatnich 10 lat, średnia temperatura Ziemi wzrosła o 1,09℃ w porównaniu od temperatury z lat 1850–1900. To bardzo niepokojące zjawisko przyczynia się m.in. do powstawania ekstremalnych zjawisk pogodowych, tak niekorzystnych dla sektora rolnego. Według ekspertów Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu przy ONZ przyhamowanie globalnego ocieplenia do 1,5–2℃ wymaga radykalnych działań. Jednymi z proponowanych rozwiązań są znaczące redukcje emisji gazów cieplarnianych.
Potrzebę dokonania pilnych zmian na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego i ochrony społeczności popiera Unia Europejska i jej kraje członkowskie. Zgodnie z założonymi przez UE w ramach „Europejskiego Zielonego Ładu” i przyjętymi przez Polskę celami związanymi z dekarbonizacją i dążeniem do neutralności klimatycznej już w 2050 r. poziom emisji gazów cieplarnianych netto w całej Unii ma być równy 0 MtCO2e. Dodatkowo, Pakiet Fit for 55, zobowiązuje członków UE do zredukowania do 2030 r. emisji GHG (ang. greenhouse gases) do 55% względem poziomu z 1990 r.
Co to oznacza dla lokalnych przedsiębiorstw, gospodarstw rolnych?
Poziomy redukcji emisji gazów cieplarnianych kontrolowane są poprzez obowiązek raportowania niefinansowego zgodnie z działającą dyrektywą 2014/95/EU. Jednym ze zgłaszanych wskaźników jest ślad węglowy organizacji w zakresach 1, 2 i 3. Obecnie przepisy dotyczą dużych podmiotów zainteresowania publicznego z ponad 500 pracownikami, jednak w kolejnych czterech latach obejmą także te zatrudniające od 10 do 500 osób! To rodzi wyzwania w rolnictwie (małe i średnie podmioty) w zasadzie już "za chwilę"
– Ślad węglowy to już nie tylko „tajemnicza” składowa polityki klimatycznej, ale coraz ważniejszy element konkurencyjności podmiotów w tym na rynku rolnym. Analizy prowadzone przez Stowarzyszenie im. prof. Żmijewskiego (energiadlawsi.pl) i współpracujących ekspertów wyraźnie wskazują, że coraz więcej organizacji wymaga oznaczania śladu węglowego produktów czy usług – mówi Rafał Czaja, prezes Stowarzyszenia im. prof. Krzysztofa Żmijewskiego (energiadlawsi.pl) i podkreśla: – Musimy mieć świadomość, że obecnie minimalny możliwy „ślad węglowy” ma zdecydowanie rosnącą wagę rynkową niż niższa cena produktu czy usługi.
Rafał Czaja, Stowarzyszenie im. prof. Żmijewskiego, energiadlawsi.pl
Dziś bowiem wszystkie podmioty aspirujące do miana „neutralnych klimatycznie” ograniczają współpracę z firmami/dostawcami, których działalność wpływa negatywnie na środowisko naturalne. Tym samym wymagają one od swoich partnerów wykazania poziomu śladu węglowego i jeśli zaistnieje taka potrzeba, jego redukcji. Przykładem są firmy z międzynarodowego łańcucha dostaw, coraz częściej obligowane do oznaczania śladu węglowego dla swojej działalności lub produktów czy usług. Popularne staje się także uzależnianie wsparcia pieniężnego (kredyty, dotacje) wszelkiego rodzaju inwestycji od poziomu emisyjności beneficjenta.
Ocena działań przez niezależną instytucję
Każdy podmiot, niezależnie od wielkości i branży w jakiej działa, może poddać się transparentnej ocenie przez niezależne jednostki, jak przykładowo międzynarodowa organizacja non-profit CDP. CDP prowadzi światowy system ujawniania informacji środowiskowych dla przedsiębiorstw, miast, stanów i regionów. W 2021 r. ponad 14 tys. organizacji z całego świata ujawniło dane za pośrednictwem CDP, w tym ponad 13 tys. firm o wartości ponad 64% kapitalizacji światowego rynku oraz ponad 1100 miast, stanów i regionów. CDP wzywa przedsiębiorstwa do odpowiedzi na kwestionariusze dotyczące zmiany klimatu, bezpieczeństwa wodnego i lasów. Wezwany podmiot, który nie odpowiedział na wezwanie, figuruje w ogólnodostępnym rankingu z najniższą oceną „F”. Jedynym sposobem na poprawę noty, a przy tym, co również istotne wizerunku podmiotu, jest złożenie poprawnie wypełnionego raportu.
– Podstawowe elementy, które warto uwzględnić w ujawnianiu informacji na temat klimatu przez podmiot, to pomiar emisji co najmniej z zakresu 1 i 2 oraz odpowiednie cele redukcyjne, identyfikacja zagrożeń i szans związanych z klimatem, działania na rzecz redukcji emisji, ocena emisji z zakresu 3, wykorzystanie energii odnawialnej oraz zaangażowanie łańcucha wartości w kwestie związane z klimatem – wskazuje Maxfield Weiss, Executive Director w CDP Europe.
Maxfield Weiss, CDP Europe
Firmom wezwanym do raportowania, a także tym, które chcą dobrowolnie poddać się niezależnej ocenie przez CDP, w przygotowaniu dokumentów pomagają także uwierzytelnieni przez CDP partnerzy z całego świata. Tym samym spółka VIVERNO, Partner Statutowy Stowarzyszenia im. prof. Żmijewskiego, stała się pierwszym w Polsce akredytowanym dostawcą rozwiązań w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla CDP.
– Wsparcie na najwyższym poziomie polskich przedsiębiorstw w procesie transformacji energetycznej jest dla nas priorytetem. Tym bardziej jesteśmy dumni z docenienia naszych kompetencji i dołączenia spółki VIVERNO przez CDP do wąskiego grona akredytowanych dostawców usług – komentuje Jakub Włodarczyk, Dyrektor VIVERNO Sp. z o.o., ekspert Stowarzyszenia im. prof. Żmijewskiego. – Zaplanowane przez ekspertów w ramach strategii dekarbonizacji działania takie, jak m.in. monitorowanie i zarządzanie emisją gazów cieplarnianych, identyfikacja możliwości poprawy efektywności energetycznej podmiotu, czy inwestycje we własne źródła energii, dają możliwość optymalizacji procesu produkcyjnego pod kątem zużycia energii, surowców czy gospodarowania odpadami – podkreśla Jakub Włodarczyk.
Jakub Włodarczyk, Dyrektor VIVERNO Sp. z o.o., ekspert Stowarzyszenia im. prof. Żmijewskiego
Wsparcie eksperckie na wielu płaszczyznach
Bycie akredytowanym partnerem CDP to niejedyna aktywność VIVERNO Sp. z o.o., której efektem końcowym ma być zwiększenie w Polsce liczby przedsiębiorstw neutralnych klimatycznej. Spółka wypracowała wraz ze Stowarzyszeniem im. prof. Żmijewskiego wyjątkową inicjatywę: Centrum Zarządzania Śladem Węglowym
– Nasz projekt jest m.in. odpowiedzią na potrzeby zgłaszane nam przez organizacje, stowarzyszenia branżowe czy NGO w zakresie zmieniającego się bardzo dynamicznie otoczenia rynkowego, kierunków polityk UE czy gwałtownych zmian na rynku energetycznym (zmiany cen energii, gazu, innych) – wskazuje Rafał Czaja.
W ramach swojej działalności Centrum dzieli się z organizacjami wiedzą na temat obowiązujących regulacji i m.in. publikuje materiały wskazujące na najważniejsze obszary w zakresie obowiązku ujawniania informacji niefinansowych, w tym o emisji gazów cieplarnianych. Tym samym prowadzone wspólnie obu podmiotów jeszcze bardziej przybliżyć mogą polskie przedsiębiorstwa do bycia liderem rankingu CDP, dodatkowo pokazując swoją atrakcyjność klimatyczną dla przyszłych kontrahentów.
To jest niezwykle ważne dla realizacji zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i ich społeczności, co jest misją Stowarzyszenia im. prof. Żmijewskiego i realizowanego projektu energiadlawsi.pl - kończy Rafał Czaja.