W dniach 4 – 5 lipca 2024 r. w Hotelu Pan Tadeusz w Serocku odbyła się konferencja dotycząca rolnictwa regeneratywnego, której organizatorem jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu.
W programie konferencji wpisano siedem referatów. Jeden z nich wygłosił nasz ekspert dr inż. Jacek Skudlarski z SGGW.
Praktyki w ramach rolnictwa węglowego
Pierwszą prelekcję wygłosił Mateusz Ciasnocha - rolnik zaangażowany w rozwój 700 ha rodzinnego gospodarstwa rolnego położonego na Żuławach Wiślanych jak również inicjator przedsięwzięcia European Carbon Farmers. Pan Mateusz przedstawił praktyki dedykowane dla rolnictwa węglowego jak również wskazał te, które stosuje we własnym gospodarstwie. Pan Mateusz podkreślił że w dobie obecnych czasów praktyki, które wpisują się w koncepcję rolnictwa regeneratywnego są niezbędne i powinny być wdrażane. Do jednych z nich zalicza się uprawę bezorkową. Kolejne praktyki to siew poplonów i roślin okrywowych. Inne działanie to rozwijanie bioróżnorodności.
Gleba i roślina jako układ wzajemnie zależny, materia organiczna oraz obieg wody i składników pokarmowych w produkcji roślinnej regeneratywnej
Pod powyższym tytułem swoją prezentację dr Tomasz Niedziński - pracownik SGGW i Prezes Fundacji Grunt od Nowa. Pan Doktor w pierwszej kolejności przedstawił czynniki jakie wpływają na wielkość plonu podkreślając znaczenie właściwości oraz stanu gleby. Jednym z czynników jest odpowiednie pH gleby. Jak się okazuje znaczny obszar gleb w Polsce jest silnie zakwaszonych. Niewłaściwe pH utrudnia pobieranie przez rośliny składników pokarmowych. Ważnym czynnikiem jest materia organiczna w tym obornik. Stąd znacznie produkcji zwierzęcej. Pan Doktor zwrócił również uwagę na zawartość próchnicy w glebie. Jak się okazuje zasobność próchnicy w większości gleb w Polsce jest niska. Stąd konieczność wdrażania praktyk rolnictwa regeneratywnego.
Nowoczesne technologie produkcji roślinnej w rolnictwie regeneratywnym
Podczas wspomnianej konferencji dr Niedziński wygłosił jeszcze jeden referat dotyczący nowoczesnych technologii produkcji roślinnej w rolnictwie regeneratywnym. W tejże prelekcji Pan Doktor wspomniał o barierach we wdrażaniu praktyka rolnictwa regeneratywnego. Jak się okazuje jednym z nich jest brak spójnej polityki informacyjnej dotyczącej sytuacji w rolnictwie. Kolejna przyczyna to brak lokalnych doradców z długim doświadczeniem praktycznym z zakresu tego rodzaju rolnictwa. Trzecią przyczyną jest niedostatek gospodarstw rolnych realizujących praktyki rolnictwa regeneratywnego, które mogłyby być przykładem dla lokalnej społeczności.
Dr Niedziński przedstawił również etapy transformacji w rolnictwie regeneratywnym. W pierwszej kolejności to przejście z uprawy płużnej na uprawę bezorkową. Dalej to stosowanie odpowiedniego płodozmianu i roślin okrywowych i przechodzenie na preparaty biologiczne. W trzecimi etapie powinien mieć miejsce rozwój bioróżnorodności w tym również odpowiednia integracja chowu zwierząt z produkcją roślinną.
Znaczenie bioróżnorodności w rozwijaniu systemów rolnictwa regeneratywnego
O znaczeniu bioróżnorodności w rozwijaniu systemów rolnictwa regeneratywnego opowiedziała pani prof. dr hab. Beata Feledyn-Szewczyk z IUNG-PIB. Jak wynika z wypowiedzi pani Profesor zarówno w Polsce jak i na świecie ma miejsce zanik bioróżnorodności i to w bardzo szybkim tempie. Co istotne ze względu na powiązania międzygatunkowe zanik jednego gatunku może pociągnąć za sobą zagrożenia dla innych gatunków.
Jakie korzyści oferuje bioróżnorodność? Jest to zapylanie upraw, biologiczna ochrona roślin, zapobieganie erozji gleby, obieg składników pokarmowych, kontrola przepływu i dystrybucji wody. Bioróżnorodność przekłada się na wyższe i stabilne plony jak również umożliwia ograniczanie zużycia pestycydów.
Zmiany klimatyczne – przeciwdziałanie suszy rolniczej
Zmiany klimatyczne to w dużej mierze długookresowe niedobory wody, które niekorzystnie wpływają na plony roślin. O praktykach mających na celu przeciwdziałanie suszy rolniczej opowiedział dr hab. Janusz Smagacz, prof. IUNG – PIB. Pan Profesor wskazał na sposoby ograniczenia deficytu wódy w glebie. Jednym z nich jest gromadzenie wody w krajobrazie rolniczym czyli tworzenie małej retencji i ograniczenie spływu wody. Innym sposobem jest zwiększenie retencji glebowej poprzez wzrost zawartości próchnicy w glebie. Nie bez znaczenia jest odpowiednia agrotechnika zmniejszająca parowanie wody z gleby. Stąd znaczenie praktyk rolnictwa regeneratywnego.
Maszyny rolnicze i technologie 4.0 w rolnictwie regeneratywnym
Rozwój rolnictwa regeneratywnego nie jest możliwy bez odpowiednich maszyn rolniczych. Pomocne w tym systemie rolnictwa okazują się rozwiązania Rolnictwa 4.0. O maszynach dla tego rolnictwa regenaratywnego i technologiach 4.0 podczas niniejszej konferencji opowiedział dr inż. Jacek Skudlarski z SGGW.
Niebawem na naszych łamach ukaże się publikacja Pana Doktora, w której opisze on maszyny i cyfrowe rozwiązania dedykowane dla tego rodzaju rolnictwa.
Sztuczna inteligencja – na jakich zasadach funkcjonuje?
Sztuczna Inteligencja (SI) to narzędzia, które mogą mieć zastosowanie również w rolnictwie. Podczas konferencji o tym czym jest SI i jakie jest jej zastosowanie opowiedział prof. Szczepan Figiel z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Sztuczna Inteligencja to systemy eksperckie, logika rozmyta oraz sztuczne sieci neuronowe. Zastosowanie SI to optymalizacja wykorzystania zasobów gospodarstwa w tym automatyzacja czynności rutynowych, obniżenie kosztów produkcji, diagnostyka i sterowanie procesami, poprawa jakości produkcji, zmiana roli doradztwa w rolnictwie.