Na wniosek państw członkowskich UE Komisja Europejska proponuje tymczasowe krótkoterminowe odstępstwo od przepisów dotyczących płodozmianu i utrzymania na gruntach ornych elementów niezwiązanych z produkcją.
Skutki takiego środka będą zależały od wyboru dokonanego przez państwa członkowskie i rolników, ale zmaksymalizują zdolność produkcyjną UE w zakresie zbóż przeznaczonych na produkty spożywcze. Zgodnie z szacunkami, w porównaniu ze stanem obecnym przywróci się produkcję na 1,5 mln hektarów. Każda tona zbóż wyprodukowanych w UE przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego na całym świecie.
Wniosek Komisji zostanie przesłany państwom członkowskim UE przed jego formalnym przyjęciem.
Światowy system żywnościowy stoi w obliczu poważnych zagrożeń i niepewności wynikających w szczególności z wojny w Ukrainie,
gdzie w niedalekiej przyszłości mogą pojawić się również problemy związane z bezpieczeństwem żywnościowym.
Odstępstwo Komisji Europejskiej jest tymczasowe, zważając na znaczenie norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska
dla celów zachowania potencjału glebowego i różnorodności biologicznej w gospodarstwach rolnych w ramach długoterminowego zrównoważonego rozwoju sektora oraz utrzymania potencjału produkcji żywności. Odstępstwo proponowane przez KE ograniczone jest
do roku składania wniosków 2023 oraz do tego, co jest absolutnie niezbędne do rozwiązania problemów związanych ze światowym bezpieczeństwem żywnościowym wynikających z rosyjskiego ataku na Ukrainę, a zatem wyklucza sadzenie upraw, które są zwykle wykorzystywane do karmienia zwierząt (kukurydza i soja).
Wniosek Komisji jest efektem kompromisu między globalną przystępnością cenową żywności a ochroną różnorodności biologicznej
i jakości gleby. Komisja pozostaje w pełni zaangażowana w realizację Zielonego Ładu. We wniosku przewidziano, że państwa członkowskie korzystające z odstępstw będą promować ekoprogramy i środki rolnośrodowiskowe zaprogramowane w ich planach strategicznych WPR. Długoterminowa stabilność naszego systemu żywnościowego ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego.
Mimo że jesteśmy w nadzwyczajnej sytuacji pod względem bezpieczeństwa żywnościowego, musimy kontynuować transformację
w kierunku odpornego i zrównoważonego sektora rolnego zgodnie ze strategią „od pola do stołu” i strategią na rzecz bioróżnorodności oraz prawem o odbudowie zasobów przyrodniczych.
Kontekst
Komisja Europejska podjęła szereg inicjatyw, aby rozwiązać problemy związane z bezpieczeństwem żywnościowym, które pojawiły się w wyniku agresji Rosji na Ukrainę, w szczególności poprzez wykorzystanie rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolniczym w celu złagodzenia trudności, jakie napotykają najbardziej poszkodowani europejscy rolnicy. Jeśli chodzi o pomoc dla Ukrainy, udzielono wsparcia rolnikom, aby mogli kontynuować produkcję i wznowić eksport zbóż, a prace nad „korytarzami solidarnościowymi” zaczynają przynosić efekty. Komisja uruchomiła również niedawno europejski mechanizm gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym (EFSCM), aby poprawić naszą zbiorową gotowość na takie zagrożenia, wspólnie z państwami członkowskimi i podmiotami łańcucha dostaw żywności.
W komunikacie pt. „Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i zwiększenie odporności systemów żywnościowych” KE przedstawiła poważne konsekwencje rosyjskiej inwazji na Ukrainę dla światowego bezpieczeństwa żywnościowego. Rosyjski atak na Ukrainę spowodowała gwałtowny wzrost cen towarów i miała wpływ na podaż i popyt na produkty rolne na szczeblu globalnym. W szczególności globalna produkcja pszenicy jest zagrożona zarówno szokiem podażowym wynikającym z wielkości udziału Ukrainy i Rosji w rynkach pszenicy, jak i szokiem spowodowanym kosztami nakładów – zwłaszcza gazu ziemnego, nawozów azotowych i tlenu.
Normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska to zbiór norm UE korzystnych dla klimatu i środowiska, których muszą przestrzegać wszyscy rolnicy otrzymujący płatności w ramach WPR. Jest to tak zwana zasada warunkowości.
Źródło: Komisja Europejska