Jakie rozwiązania regulacyjne czekają na przyszłych prosumentów?

Po niedawnej publikacji projektu zmian ustawowych dot. prosumentów (projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne i ustawy o odnawialnych źródłach energii), powstała ogromna niepewność co do przyszłego losu rozliczania pracy instalacji OZE (instalacji fotowoltaicznych).
 
W procesie konsultacji społecznych projektu zmian regulacyjnych, w którym brało aktywny udział Stowarzyszenie im. prof. Żmijewskiego, zgłoszonych zostało bardzo wiele krytycznych uwag, wskazujących m.in. inne możliwe rozwiązania w stosunku do tych zaproponowanych przez Ministerstwo Klimatu
i Środowiska. 

Dzięki tak dużej presji ekspertów, możemy dzisiaj zobaczyć, że w Rządowym Centrum Legislacji znajdują się aktualnie dwa projekty nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, tj. złożone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz projekt poselski.

Ze strony Ministerstwa Klimatu i Środowiska zmiany miały dotyczyć likwidacji systemu opustów już od dnia 1 stycznia 2021 roku i zamiany z rozliczania bezgotówkowego wprowadzonej i pobranej z sieci energii (netmetering) na jej sprzedaż. Wprowadzona i pobrana z sieci energia elektryczna miały być rozliczane oddzielnie, a cena zakupu wyprodukowanej przez prosumenta energii elektrycznej miała wynosić 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale ogłoszonej przez Prezesa URE – czyli cenie około 25 gr/kWh. Według wyliczeń GLOBenergia.pl zmiana rozliczeń spowodowałaby obniżenie oszczędności u prosumentów o 38%, czyli przy założeniu, że prosument posiada instalację o mocy 6,5 kW, przekłada się to na utratę ok. 1300 zł dla prosumenta w ciągu roku, w porównaniu do funkcjonującego jeszcze systemu rozliczeń.

W dniu 2.lipca grupa posłów złożyła swój projekt poselski o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Zaproponowane w projekcie zmiany są zgodne z prawem UE, jednak nie likwidują systemu opustów (na co także wskazywało Stowarzyszenie im. prof, Żmijewskiego), a jedynie modyfikują obecny system. Jak opisuje GLOBenergia.pl, system opustów w projekcie poselskim jest zmodyfikowany z obecnego modelu 1:0,8 (dla instalacji o mocy do 10 kW) lub 1:0,7 (dla instalacji o mocy powyżej 10 kW do max. 50 kW) na model z opustem 1:1. Uwaga, przy zaproponowanym modelu 1:1 zakłada się powrót do neutralności opłat dystrybucyjnych dla spółek obrotu, które nie będą już pokrywać za prosumentów opustu na zmiennych opłatach dystrybucyjnych oraz nie będą generować przychodu z tytułu rozliczenia opustu na energii wprowadzanej przez prosumentów do sieci. 

Co to oznacza dla prosumenta opust 1:1 w opisanej propozycji poselskiej? Prosument w tej propozycji będzie musiał pokryć koszty dystrybucji, ale model zakłada 15% rabatu na opłatach zmiennych dystrybucyjnych dla energii wprowadzanej do sieci oraz zmagazynowanej przez osoby i podmioty niebędące przedsiębiorcami. Zgodnie z projektem, okres wsparcia prosumenckiego na podanych warunkach ma być zapewniony przez okres 25 lat począwszy od daty pierwszego wprowadzania energii z danej instalacji prosumenckiej do sieci elektroenergetycznej, czyli mniej więcej tyle ile wynosi żywotność instalacji. Zgodnie z zapisami dyrektywy unijnej (RED II oraz EMD), prosument powinien móc sprzedawać nadwyżki energii. Projekt ustawy poselskiej umożliwia prosumentom sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej. Sprzedaż powinna odbywać się na zasadach określonych w umowie kompleksowej lub umowie sprzedaży, a w razie braku poczynienia takich uzgodnień, po upływie okresu 12 miesięcy energia taka pozostanie do dyspozycji sprzedawcy.

Schematyczne porównanie (kwoty) obecnego systemu z systemami proponowanymi przez Ministerstwo oraz posłów