Konferencja „Bezpieczeństwo Żywnościowe priorytetem dla Europy – od regulacji do innowacji”
Dnia 6 maja 2025 r. w Pałacu Mała Wieś niedaleko Grójca odbyła się konferencja, którą zorganizowała firma BASF Polska. Partnerami merytorycznymi były: Top Agrar Polska, Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin i Polskie Stowarzyszenie Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności.
Na spotkanie zaproszono przedstawicieli świata polityki, jednostek naukowych i organizacji branżowych oraz dziennikarzy prasy rolniczej. Wśród zaproszonych gości był nasz ekspert dr inż. Jacek Skudlarski z SGGW w Warszawie.
Poniżej piszemy o czym była mowa podczas wspomnianej konferencji.
Wizja BASF w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego
Spotkanie rozpoczęło się od wystąpienia Markusa Roesera - szefa komunikacji w firmie BASF, który przedstawił działania firmy BASF na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego. Pan Roseser podkreślił że firma BASF stawia na innowacyjne rozwiązania, które wspierają zarówno efektywność produkcji rolnej jak i wpisują się w koncepcję bezpieczeństwa żywnościowego.
Podstawowym wyzwaniem dla firmy BASF jest pozyskiwanie coraz więcej żywności z coraz mniejszego areału ziemi, który z jednej strony został utracony w wyniku rozwoju cywilizacyjnego z drugiej zaś zmian klimatycznych. Oczywiście pozyskiwanie żywności ma się odbywać w systemie zrównoważonym.
Stąd BASF pracuje nad rozwiązaniami ograniczającymi ślad węglowy jak również nad nową generacją pestycydów zdecydowanie bardziej bezpiecznych dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzkości. BASF inwestuje nie tylko w badania nad nowej generacji środkami ochrony roślin ale również w rozwiązania cyfrowe dla rolnictwa wspierające produkcję rolną w systemie zrównoważonym.
Markus Roeser podczas swojego wystąpienia podkreślił ważny problem z jakim borykają się rolnicy jakim jest wycofywanie z rynku substancji aktywnych. W ostatnich latach europejski sektor rolny stracił blisko 2/3 dostępnych wcześniej substancji aktywnych. Rolnicy obecnie mają coraz mniejsze możliwości ochrony swych upraw przed agrofagami.
Kolejnym problemem są skutki zmian klimatycznych jak np. pojawienie się nowych nie spotykanych wcześniej agrofagów.
Bioasekuracja w produkcji żywności
W programie spotkania wpisano rozmowę z Adamem Nowakiem - podsekretarzem stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, którą poprowadził Redaktor czasopisma i portalu Top Agrar Polska. Pan Minister zwrócił uwagę na zagrożenia w rolnictwie jakie obecnie stanowią choroby takie jak ptasia grypa oraz pryszczyca. Choroby te mogą spowodować znaczne szkody w produkcji zwierzęcej. Działania władz w celu zapobiegania rozpowszechnianiu chorób zwierząt muszą być skuteczne i przemyślane. Błędy decyzyjne mogą spowodować że w danym kraju może zabraknąć żywności. Problem ten dotyczy również łańcuchów dostaw, które czy to w wyniku sytuacji politycznej czy innych wydarzeń na świecie mogą być zakłócone czy nawet przerwane a to może zakłócić podaż produktów żywnościowych do danego kraju w tym także do Polski.
Pan Minister podkreślił znaczenie wymiany pokoleniowej i transformacji technologicznej rolnictwa dla bezpieczeństwa żywnościowego. Przejmowanie gospodarstw rolnych przez młodsze pokolenie rolników sprzyjać będzie wdrażaniu do rolnictwa innowacji.
Niestety w Europie jak również i w Polsce ma miejsce zjawisko odwrotne: znaczny spadek zainteresowania młodych ludzi przejmowaniem gospodarstw od swoich rodziców i kontynuacją rozwoju farm na co wpływ na szereg czynników w tym także negatywne postrzeganie zawodu rolnika przez niektóre środowiska w społeczeństwie.
„Od regulacji do innowacji – Bezpieczeństwo Żywnościowe”
Pod powyższym tytułem odbyła się wpisana w program spotkania debata w której udział wzięli:
- Ryszard Bober, Senat RP, Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (tbc)
- Mirosław Maliszewski, Sejm RP, przewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Łukasz Pergoł, Rada ds. Młodych Rolników KRIR
- Łukasz Sobiech, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
-Mariusz Matyka, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy
Podczas tej dyskusji w pierwszej kolejności zwrócono uwagę na kwestie regulacji prawnych dotyczących produkcji rolniczej. Uczestnicy panelu podkreślili to o czym na wstępie spotkania wspomniał Markus Roeser z firmy BASF mianowicie znaczna redukcja dostępnych na rynku substancji aktywnych i brak alternatyw dla nich co szczególnie odczuwają plantatorzy rzepaku, buraka cukrowego, ziemniaków oraz owoców i warzyw. W ten sposób rolnicy tracą skuteczne narzędzia do walki z agrofagami, które nie tylko obniżają plony ale również pogarszają jakość produktów spożywczych. Nieuchronione uprawy dadzą zdecydowanie niższe plony co przełoży się na niższą podaż żywności, której w przypadku zakłócenia dostaw z zagranicy może w danym kraju zabraknąć.
Istotnym problemem są zmiany klimatyczne. Brak okrywy śnieżnej, długie okresy niedoboru wody i wyższych temperatur niekorzystnie wpływają na rozwój upraw i plony. Podczas debaty wspomniano również o konieczności wdrażania do produkcji rolnej nowych odmian roślin odpornych na bardziej niekorzystne warunki klimatyczne.
Istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego ogrywają nowe technologie w tym cyfrowe rozwiązania wpisujące się w koncepcję Rolnictwa 4.0. Problemem we wdrażaniu cyfrowej transformacji w rolnictwie są niskie cyfrowe kompetencje rolników oraz brak wykwalifikowanych specjalistów obsługujących nowoczesne technologie. Niekorzystnym zjawiskiem jest spadek liczby uczniów rolniczych szkół średnich oraz studentów Uczelni rolniczych. Bez odpowiednich kompetencji rolników i odpowiedniej ilości specjalistów od Rolnictwa 4.0 trudno mówić o cyfrowej transformacji rolnictwa, której rozwój może sprzyjać zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego.
„Innowacje w łańcuchu żywnościowym – Od pola do stołu”
Do drugiego panelu dyskusyjnego zaproszono następujące osoby:
- Jacek Brol, BASF Polska
- Mirosław Korzeniowski, Agroekoton
- Piotr Korczak, sadownik
- Zuzanna Sawińska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
- Jacek Zarzecki – Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego
Przemiany polityczno-gospodarcze oraz zmiany klimatyczne nie pozostają obojętne na strukturę łańcuchów dostaw, które w związku z tym muszą ulec zmianie. Podczas debaty podkreślono potrzebę zwiększenia pozycji polskich rolników w łańcuchach dostaw. To na co zwrócili uwagę uczestnicy debaty ważna jest współpraca pomiędzy rolnikami jak również współpraca rolników z firmami sektora przetwórstwa spożywczego. Organizacja rolników np. w spółdzielnie, grupy producenckie to jedno z działań wzmacniające rolę rolników w łańcuchach dostaw. Jak podkreślono taka współpraca ma miejsce w sektorze produkcji wołowiny.
