Rolnictwo przyjazne środowisku a bezpieczeństwo żywnościowe
Bezpieczeństwo żywnościowe to jedno z podstawowych praw człowieka, uznane już w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ z 1948 roku. W praktyce oznacza ono nie tylko fizyczny dostęp do żywności, ale także jej odpowiednią jakość oraz dostępność ekonomiczną. Współczesne wyzwania – zmiany klimatyczne, niestabilność gospodarcza czy konflikty zbrojne – sprawiają, że zapewnienie ciągłości dostaw żywności wymaga nie tylko efektywnego systemu produkcji, ale i aktywnego wsparcia sektora rolniczego.
zdj. www.istockphoto.com
Jakość żywności i dochody konsumentów
Bezpieczeństwo żywnościowe jest ściśle powiązane z jakością żywności. W miarę wzrostu dochodów konsumenci coraz częściej sięgają po produkty o wyższej wartości odżywczej, rezygnując z tańszych, mniej zdrowych alternatyw. To pokazuje, że dobrobyt społeczeństwa przekłada się bezpośrednio na jakość codziennego odżywiania.
Rola rolnictwa w systemie bezpieczeństwa żywności
Rolnictwo pełni kluczową rolę w zapewnianiu dostępu do żywności, ale także w kształtowaniu jej jakości i wpływu na środowisko. W zależności od modelu produkcji – ekologicznego, przemysłowego czy zrównoważonego – rolnictwo może wspierać bioróżnorodność lub ją niszczyć. Intensyfikacja upraw często skutkuje zanieczyszczeniem wód, emisją gazów cieplarnianych oraz degradacją gleby. Dlatego naukowcy alarmują: obecny system produkcji żywności wymaga gruntownej przebudowy.
Eksperci na Europejskim Kongresie Gospodarczym: trzeba działać
Podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego 2025 w Katowicach specjaliści zgodnie podkreślili, że fundamentem bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce jest krajowe rolnictwo. Jednak, by mogło ono sprostać współczesnym wyzwaniom, potrzebne są zmiany strukturalne, wsparcie instytucjonalne i inwestycje.
Grzegorz Brodziak, prezes Goodvalley, zauważył, że polskie rolnictwo cierpi z powodu wieloletnich zaniedbań – średnia wielkość gospodarstwa wynosi zaledwie 11,5 ha, co utrudnia konkurowanie na rynkach europejskich. Konieczne jest wzmacnianie gospodarstw i wspieranie ich rozwoju w obliczu zagrożeń klimatycznych i geopolitycznych.
Braki w zapasach i potrzebna dyplomacja gospodarcza
Zenon Daniłowski z firmy Makarony Polskie zwrócił uwagę na niedostateczne rezerwy żywności w kraju, co pokazały pandemia, wojna w Ukrainie i szoki cenowe. W jego ocenie państwo powinno także aktywniej wspierać eksport polskich produktów i budować tzw. dyplomację ekonomiczną.
Inwestycje i innowacje w rolnictwie
Adam Grabowski z Polmlek podkreślił znaczenie inwestycji w technologie – od nowoczesnych metod przetwarzania mleka po innowacyjne produkty oparte na białku mlecznym. Grupa Polmlek planuje w latach 2025–2026 zainwestować miliard złotych, by zwiększyć efektywność i konkurencyjność sektora.
Równość i dywersyfikacja – klucze do sukcesu
Piotr Her z SuperDrob i LipCo Foods zaznaczył, że niezbędne są równe warunki działania dla wszystkich firm z branży. Jako przykład niesprawiedliwości wskazał rozmowy o potencjalnym zakazie eksportu polskiego drobiu do UE. Jego zdaniem ważna jest również dywersyfikacja – zarówno rynków, jak i produktów – oraz budowanie lokalnych łańcuchów dostaw.
Regeneratywne rolnictwo i edukacja konsumentów
Agata Kruszec z Nestlé Polska podkreśliła rolę rolnictwa regeneratywnego – systemu, który nie tylko ogranicza szkodliwy wpływ na środowisko, ale aktywnie odbudowuje jego zasoby. Kluczowa jest również edukacja konsumentów. Świadomość, ile pracy i zasobów wymaga produkcja żywności, może zmniejszyć jej marnotrawienie.
W obronie nowoczesnego rolnictwa
Józef Wiśniewski z Wipasz stanowczo bronił nowoczesnych form hodowli zwierząt. Zwrócił uwagę, że rolnictwo często niesprawiedliwie obwiniane jest za zmiany klimatyczne. Tymczasem nowoczesne technologie stosowane w hodowli pozwalają na stały monitoring wpływu na środowisko i mogą być bardziej zrównoważone niż się powszechnie sądzi.
Podsumowanie
Bezpieczeństwo żywnościowe to nie tylko kwestia ilości jedzenia, ale też jakości, dostępności i stabilności dostaw. Polska, mimo wielu atutów, musi zainwestować w reformę rolnictwa, nowe technologie, promocję eksportu i edukację społeczeństwa. W przeciwnym razie – jak ostrzegali eksperci – obecne bezpieczeństwo nie będzie stanem trwałym, a jedynie chwilowym komfortem.
Źródła:
https://www.portalspozywczy.pl/technologie/wiadomosci/to-jest-kluczowe-d...
Zdjęcia: Darek Golik