Agrowoltaika na Słowacji; projekt badawczy w Austrii

EWS Sonnenfeld – Bruck/Leitha (Dolna Austria) to innowacyjny, pilotażowy i demonstracyjny projekt agrowoltaiczny (Agri‑PV) o powierzchni około 5–5,5 ha, realizowany we współpracy Energiepark Bruck/Leitha GmbH oraz EWS Consulting GmbH. Jest  to nowoczesna instalacja agrowoltaiczna (Agri-PV), która łączy produkcję energii elektrycznej z uprawą roślin na tej samej powierzchni. Działa jako centrum badawczo-demonstracyjne, które testuje różne konfiguracje systemów PV w praktyce rolniczej.

Instalacja EWS Sonnenfeld w Bruck an der Leitha (Dolna Austria) ma moc zainstalowaną ok. 3 MWp (megawatopików).
W projekcie EWS Sonnenfeld w Bruck an der Leitha (Dolna Austria) testuje się różne rodzaje upraw rolnych pod panelami fotowoltaicznymi w ramach systemu agrowoltaiki.

Uprawy testowane w projekcie:

  1. Pszenica ozima (Winterweizen)

  2. Ziemniaki (Kartoffeln)

  3. Lucerna (Luzerne) – roślina pastewna

  4. Dynia oleista (Ölkürbis) – popularna w Austrii

  5. Soja

  6. Sorgo (Hirse) – odporne na suszę zboże

  7. Burak cukrowy (Zuckerrübe) (w niektórych rotacjach)

 

 

Agrowoltaika na Słowacji: innowacja zablokowana przez prawo

Główną przeszkodą w rozwoju agrowoltaiki na Słowacji jest obecne prawo, które nie pozwala na jednoczesne użytkowanie gruntów ornych pod uprawy i produkcję energii. „W innych krajach możliwe jest podwójne wykorzystanie ziemi – my staramy się przekazywać te doświadczenia słowackim instytucjom” – mówi Ján Horváth z SAPI.

Dzięki żyznym glebom i wysokiemu nasłonecznieniu południowa Słowacja ma idealne warunki do rozwoju agrowoltaiki. Zmiana przepisów mogłaby przynieść rolnikom stabilność finansową i lepsze warunki upraw.

Agrowoltaika, czyli połączenie upraw rolnych z produkcją energii słonecznej na tej samej powierzchni, staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem w wielu krajach Europy. We Francji, Niemczech czy Włoszech systemy te wykazują szereg korzyści: pomagają chronić uprawy przed suszą i ekstremalnymi warunkami pogodowymi, poprawiają plony w trudnych warunkach, ograniczają parowanie wody z gleby, a jednocześnie zapewniają rolnikom dodatkowy dochód.

Jednak na Słowacji ta technologia wciąż nie może być stosowana z powodu sztywnych przepisów. Podobnie jak w Polsce, zgodnie z obowiązującym prawem, grunty rolne nie mogą być wykorzystywane pod instalacje fotowoltaiczne – nawet jeśli nie przeszkadzałoby to w dalszej uprawie roślin.

„To absurdalna sytuacja” – komentuje Ján Horváth z organizacji SAPI, zajmującej się promowaniem energii odnawialnej. – „Z jednej strony Unia Europejska zachęca do lepszego zagospodarowania gruntów i rozwoju zielonej energii, z drugiej – krajowe przepisy skutecznie to uniemożliwiają”.

W praktyce oznacza to, że Słowacja nie wykorzystuje potencjału do modernizacji rolnictwa i zwiększenia jego odporności na zmiany klimatyczne. Choć rząd oficjalnie wspiera rozwój OZE, brak dostosowania prawa do realiów i potrzeb sektora blokuje wdrażanie praktycznych rozwiązań.

 

Agrowoltaika w praktyce

Agrowoltaika ma wszechstronny charakter – panele fotowoltaiczne mogą współistnieć z uprawami takimi jak pszenica, warzywa czy owoce jagodowe. Odpowiednie rozmieszczenie i wysokość paneli pozwala na ich integrację z maszynami rolniczymi i nie przeszkadza w pracach polowych, a częściowe zacienienie chroni rośliny przed nadmiernym nasłonecznieniem i upałami, które coraz częściej zagrażają plonom.

Podobne rozwiązania z powodzeniem funkcjonują już we Francji, gdzie do 10% powierzchni gospodarstwa może być pokryte panelami bez obniżenia wydajności, oraz we Włoszech, gdzie agrowoltaika otrzymuje wsparcie w ramach krajowego programu odbudowy (PNRR).

 

Photo: HTZ / YouTube

 

Źródła: Agrivoltaics in Slovakia: A Promising Path for Farmers and the Energy Transition - EUKI

https://www.ews-sonnenfeld.com/en/referenzprojekte/detail/ews-sonnenfeld-bruck-an-der-leitha

https://www.sapi.sk/clanok/agrivoltika-je-buducnost-farmarcenia-a-energetiky