Czy zdarzyło ci się trafić na stado owiec gnieżdżących się pod szeregiem paneli słonecznych? Albo rzędy roślin uprawnych ułożonych wzdłuż PV?
Ta koncepcja, w której tereny wykorzystywane są zarówno do wytwarzania energii, jak i zapewnienia przestrzeni dla lokalnego rolnictwa lub rodzimych siedlisk, jest znana jako agrowoltaika (agrofotowoltaika).
Agrowoltaika jest świetnym rozwiązaniem nie tylko dla przedsiębiorstw fotowoltaicznych, ale również lokalnych rolników, którzy chcą w pełni zagospodarować swoje tereny.
Koncepcja posiada wiele możliwych konfiguracji i może być modyfikowana w zależności od potrzeb, czy to w celu zapewnienia dodatkowej przestrzeni dla światła, zwierząt, czy sprzętu rolniczego.
Źródło: NREL
Agrofotowoltaika w Polsce
W Polsce również można dostrzec rozwój agrowoltaiki. Jednym z takich przykładów są farmy fotowoltaiczne pod Zgorzelcem. Tereny posiadające liczne panele stanowią tam siedlisko dla rodzimej fauny i flory. Na farmie można dostrzec wiele gatunków ptaków, które szukają pożywienia oraz tych lęgowych, które tworzą na terenie swoje gniazda. Ptakami gniazdującymi w parku solarnym są przede wszystkim pliszka siwa, skowronka, potrzeszcza oraz bażant, czy rzadziej spotykana kuropatwa. Oprócz ptaków można napotkać także liczne gatunki płazów, gadów, owadów oraz ssaków - także tych drapieżnych. Ssaki takie jak lisy, borsuki czy zające bez problemu przedostają się na teren farmy pod zawieszoną 15-20cm nad ziemią siatką ogradzającą.
Przedstawione farmy fotowoltaiczne stanowią również cenne środowisko dla zagrożonych i chronionych gatunków motyli jak modraszka telejusa, czy modraszka nausitousa. Przy odpowiednim koszeniu parki solarne mogą stać się cennymi siedliskami rozrodu tych gatunków, poprzez tworzące się na nich zbiorowiska łąkowe. Rzędy wysokich modułów, zastępują na łące wysokie naturalne zakrzewienia, pełniąc rolę wiatrochronów.
Źródło: gramwzielone.pl
Badanie Narodowego Laboratorium Energii Odnawialnej
Naukowcy z amerykańskiego Narodowego Laboratorium Energii Odnawialnej (NREL) zakończyli właśnie drugą, trzyletnią fazę badań nad synergią między energią słoneczną, a rolnictwem. Udało im się wytypować pięć czynników, które mają kluczowe znaczenie na powodzenie projektu.
Faza pierwsza
Pierwsza faza badań zakładała określenie ilościowych korzyści płynących z agrowoltaiki i wskazanie najlepszych decyzji podejmowanych w rozwijającej się dziedzinie. Projekt zakłada możliwość wykorzystania gruntów zajętych przez PV na dwa sposoby – jako tereny zapewniające ekologiczne oraz rolnicze korzyści. To oznacza możliwość wypasu bydła, owiec, uprawę roślin, łąki kwietnej przyjaznej zapylaczom lub w celu przywracania zdegradowanej gleby.
Faza druga – badania terenowe
W fazie drugiej NREL oraz organizacje partnerskie przeprowadziły w Stanach Zjednoczonych badania terenowe, aby zbadać co sprawia, że projekt odnosi sukces oraz na co trzeba stawiać nacisk. Dostrzeżono, że aspektem, nad którym należy skupić szczególną uwagę jest partnerstwo. Udany projekt agrofotowoltaiczny wymaga dwóch lub więcej grup - rolnika lub zarządcy gruntów i dewelopera energii słonecznej, które często mają bardzo odmienne priorytety. Trzeba więc uzgodnić rozwiązania, które działają dla każdej ze stron.
Pięć głównych czynników
Eksperci projektu InSPIRE wytypowali pięć głównych elementów („the five C’s”), które prowadzą do sukcesu w agrofotowoltaice:
-
Konfiguracje, technologie solarne i projekty (Configurations) – wybór technologii solarnej oraz układ terenu może mieć wpływ na najistotniejsze kwestie – na to, ile światła dociera do paneli oraz to, czy ciągnik zmieści się między panelami.
-
Selekcja i metody uprawy, projekty nasion i roślinności (Crop Selection) – należy wybierać uprawy lub rośliny okrywowe, które będą dobrze prosperować pod panelami w lokalnym klimacie oraz będą opłacalne na lokalnych rynkach.
-
Kompatybilność i elastyczność (Compatibility) – projekt powinien być stworzony tak, aby sprostać konkurencyjnym potrzebom właścicieli energii słonecznej oraz rolników lub właścicieli gruntów, aby umożliwić wydajną działalność rolniczą.
-
Współpraca i partnerstwa (Collaboration) – aby przedsięwzięcie odniosło sukces, bardzo kluczowe znaczenie ma komunikacja i zrozumienie między grupami.
-
Klimat, warunki glebowe i środowiskowe (Climate) – warunki lokalizacji mają być odpowiednie zarówno do wytwarzania energii ze Słońca, jak i pożądanych upraw.
InSPIRE to największy i najdłużej trwający projekt badawczy w dziedzinie agrofotowoltaiki na świecie posiadający 28 ośrodków badawczych lub wspierających projektowanie terenów agrowoltaicznych. W ramach trzeciej fazy badań prowadzonych w latach 2022 – 2024 InSPIRE koncentruje się na poszerzeniu społeczności badawczej i tworzeniu zasobów mających wspierać społeczność na poziomie krajowym i międzynarodowym.
Źródło: NREL, gramwzielone.pl